In veel huishoudens in de gemeente Westerkwartier wordt nu nog aardgas gebruikt om te verwarmen en te koken. Daar komt de komende 25 jaar verandering in. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door middel van een aanpak per dorp, wijk en buurt gaan we van het aardgas af.

Iedere gemeente in Nederland heeft de opdracht gekregen om eind 2026 een “Warmteprogramma” vast te stellen. In dit document staat hoe de gemeente in de periode tot 2050 van het aardgas af gaat met de focus op de komende 10 jaar. Er wordt beschreven welk alternatief voor aardgas er per dorp/wijk wordt voorzien en op welke termijn de levering van aardgas stopt. Voor het opstellen van dit warmteprogramma, is de gemeente Westerkwartier benieuwd naar de inbreng en ideeën van inwoners. Om dit te verzamelen heeft Enigma Research een onderzoek uitgevoerd.

Tevredenheid over aardgasvrij wonen

Eén op de acht respondenten woont in een aardgasvrij huis. Van hen is vrijwel iedereen (zeer) tevreden over aardgasvrij wonen. Westerkwartierders bij wie hun huis later aardgasvrij is gemaakt, zijn wel iets minder uitgesproken tevreden dan inwoners waarbij hun huis direct aardgasvrij is gebouwd. 

Getroffen maatregelen om (op termijn) aardgasvrij te kunnen wonen

De meest getroffen maatregelen in huis om (op termijn) aardgasvrij te kunnen wonen zijn zonnepanelen (84%) en isolerend glas (76%). Nog eens zes op de tien heeft (ook) dakisolatie, een inductiekookplaat, vloerisolatie en/of spouwmuurisolatie. In acht op de tien aardgasvrije woningen is een all-electric warmtepomp geïnstalleerd. Een op de vijf inwoners, die al wel maatregelen hebben getroffen maar nog niet aardgasvrij wonen, heeft een hybride warmtepomp. 

Redenen waarom men nog niet alle/ geen maatregelen heeft getroffen om aardgasvrij te kunnen wonen

De meest genoemde reden waarom Westerkwartierders nog niet alle/ geen maatregelen hebben getroffen om aardgasvrij te kunnen wonen, is vanwege de financiën (32%). Een bijna even grote groep twijfelt of aardgasvrij wonen echt doorgezet gaat worden en/of vindt de techniek niet betrouwbaar of onvoldoende bewezen. Nog eens een kwart weet niet wat het aardgasvrij maken van hun woning oplevert qua energielasten en 13% weet niet wat ze in hun woning moeten doen om deze te verduurzamen. 

Wat heeft men nodig om (aanvullende) maatregelen te treffen voor het aardgasvrij maken van hun woning

Ruim de helft zegt financiële ondersteuning in de vorm van subsidie nodig te hebben om (aanvullende) maatregelen te kunnen treffen voor het aardgasvrij maken van hun woning. Nog eens vier op de tien heeft behoefte aan inzicht in wat maatregelen hen op termijn opleveren en één derde zou wel persoonlijk advies willen over wat er mogelijk is in hun woning. Een even grote groep vraagt (ook) om meer duidelijkheid met betrekking tot de planning en de rol van de gemeente. Andere suggesties, die door minimaal één op de vijf worden gedaan, zijn een gezamenlijke aanpak in de buurt of straat en/of hulp bij het vinden of regelen van een betrouwbare aannemer of installateur. 

Mate van ondersteuning vanuit de gemeente

Vier op de tien inwoners vindt dat de gemeente alle inwoners op gelijke wijze moet ondersteunen bij de overgang naar aardgasvrij wonen. Een even grote groep pleit voor ondersteuning van alle inwoners, met extra aandacht voor mensen met een laag inkomen en/of gezondheidsproblemen. Slechts 7% vindt dat de gemeente alleen inwoners met een laag inkomen en/of gezondheidsproblemen moet ondersteunen. Helemaal geen ondersteuning vanuit de gemeente vinden nog minder inwoners een goed idee. 

Sturing vanuit de gemeente om eerder van het aardgas af te gaan

De meningen over het aanwijzen van wijken die eerder van het aardgas af gaan zijn verdeeld. Vier op de tien vindt het een (zeer) goed idee als de gemeente Westerkwartier nu al wijken gaat aanwijzen die eerder van het aardgas af gaan. Eén derde ziet dit (helemaal) niet zitten en een kwart staat er neutraal tegenover. 

Een verplichting richting inwoners vanuit de gemeente om eerder dan 2050 van het aardgas af te gaan ziet een meerderheid (55%) (helemaal) niet zitten. Een kwart is wel een voorstander van een verplichting op het moment dat het om een laatste groep gaat die nog aangesloten is op het aardgasnetwerk. Eén op de zes antwoordt neutraal.

Prioriteit van het gemeentelijk warmteprogramma

Er wordt verschillend gedacht over waar de prioriteit van het gemeentelijk warmteprogramma moet liggen. Vier op de tien vindt dat er eerst voor iedere wijk/ dorp duidelijk moet worden welke alternatieve warmteoplossing voorzien wordt. Nog eens drie op de tien opteert voor eerst zoveel mogelijk isoleren; de overstap naar aardgasvrij kan daarna stap voor stap volgen. Tot slot zegt 18% dat de prioriteit moet liggen bij woningen isoleren en tegelijk al beginnen met de overstap naar aardgasvrij wonen. 

Meest belangrijke aspecten en grootste zorgen bij aardgasvrij worden van de wijk

Als een wijk aardgasvrij wordt, is een betaalbare overstap volgens de helft het meest belangrijk. Nog eens ruim vier op de tien hecht er (ook) waarde aan dat het plan om aardgasvrij te worden realistisch is. Andere aspecten, die door één derde worden genoemd, zijn dat het duidelijk is wat het kost en wat men moet doen, dat er inspraak is in wat er gebeurt en dat er geen ongelijkheid ontstaat tussen mensen met meer of minder geld. 

Over de kosten die gepaard gaan met de overstap naar aardgasvrij wonen maakt de helft van de inwoners zich zorgen. Een even grote groep twijfelt er (ook) aan of het energienet voldoende capaciteit heeft om aardgasvrij wonen mogelijk te maken. Nog eens 38% maakt zich zorgen over beperkte keuzevrijheid of controle over hun eigen energievoorziening en daarbij behorende kosten. Verder heeft een kwart twijfels over of de overstap wel technisch haalbaar is voor hun woning.

Benieuwd naar het hele rapport?

Klik hier om het rapport te downloaden.